او طی نزدیک به سی سال زندان، با بازگشت به مبارزه مسالمت‌آمیز، | دریچه ((نقد مسائل اجتماعی از منظر فرهنگی))
او طی نزدیک به سی سال زندان، با بازگشت به مبارزه مسالمت‌آمیز، بالاخره پیروزی را در آغوش کشید و اولین رئیس‌جمهور سیاه کشورش شد. او پس از پیروزی، تمام ظلم‌های گذشته را به فراموشی سپرد و با استقرار نظامی بی‌کینه، پنجره‌های توسعه‌ی انسانی را به روی هموطنانش گشود. ماندلا در جایی می‌گوید:"در طول زندگی‌ام خود را وقف مردم آفریقا کرده‌ام. با استیلای سفیدپوستان مبارزه کرده‌ام، و با استیلای سیاهان نیز مبارزه کرده‌ام. به دنبال آرمان جامعه‌ای آزاد و دموکراتیک که همه بتوانند در آن در توازن و با فرصت‌هایی برابر زندگی کنند بوده‌ام. این آرمان من است که امیدوارم با آن زندگی کرده و بدان دست یابم. اما اگر نیاز باشد آماده‌ام برای این آرمان بمیرم."
جامعه‌ی ایران باید پس از تجربه‌ی دو انقلاب در یک قرن به یک بلوغ فرهنگی و سیاسی رسیده باشد. بلوغی که مهمترین نتیجه‌ی آن این است که از لجن خشونت، نیلوفر آزادی نخواهد رست. البته متاسفانه خشونت حکومت، جامعه را به بن‌بست لاجرم خواهد کشاند. کاش حکومت ایرادات خود را می‌پذیرفت و خودش دست به اصلاح ساختاری، حتی اصلاح قانون اساسی و بازنگری در برخورد ایدئولوژیک با مردم می‌زد. اما تا به حال هیچ نشانه‌ای برای استفاده از این ظرفیت دیده نمی‌شود.
