جنس و جنسیت نجمه واحدی / بخش اول دانستن تفاوت #جنس و #جنس | چرا به فمینیسم نیاز داریم

جنس و جنسیت

نجمه واحدی / بخش اول

دانستن تفاوت #جنس و #جنسیت، شاید نقطه شروع تقریبا تمام بحثهای حوزه برابری طلبی است. مخصوصا وقتی مدام می شنویم "#فمینیست_ها تفاوت زن و مرد را قبول ندارند!"، "#فمینیسم جنسیت متفاوت زن و مرد را انکار می کند!"، ... جنس به ویژگی های زیستی و بیولوژیکی زن و مرد گفته می شود و آنچه اثر هورمونهای جنسی متفاوت آنهاست.
هورمونهای جنسی متفاوت زن و مرد، تفاوتهای زیستی آن دو را به وجود می آورد: اندام جنسی متفاوت زن و مرد، توان بارداری و زایمان زن، تولید اسپرم در مرد، عادت ماهانه زن، حتی روییدن ریش و سبیل مردان، یا تفاوت صدای زن و مرد، نشات گرفته از هورمونهای جنسی متفاوت آنهاست.

البته هم زن و هم مرد هم هورمونهای جنسی زنانه و هم مردانه را دارند، فقط در زنان غلبه با هورمون جنسی زنانه است و در مردان برعکس. گاهی که در بعضی افراد میزان این هورمونها کم و زیاد می شود، ممکن است حتی بعضی از همین ویژگی ها هم کمی متفاوت شود، مثلا زنانی که صدایی مردانه دارند، یا برعکس. (در اقلیتهای جنسی هم ممکن است شاهد به هم خوردن این قاعده زن/مرد باشیم و شاهد انسان هایی باشیم که در این قالب نمی گنجند که فعلا بحث ما درباره آنها نیست). جنسیت مجموعه ای از الگوها، هنجارها، ارزش ها و نقش هاییست که برای زنانگی یا مردانگی در جوامع شکل می گیرد.و این الگوها و هنجارها، از تاریخی به تاریخ دیگر و از جغرافیایی به جغرافیای دیگر متفاوت می شود. در واقع آن ویژگی هایی در زنان و مردان که هرچند عمومیت دارد، ولی مطلق نیست. مثلا دامن را "عموما" زنان می پوشند و لباسی زنانه شناخته می شود، ولی در تاریخ گذشته، مردان هم پیراهن هایی بلند می پوشیده اند، یا در جغرافیایی مثل اسکاتلند، دامن لباس رسمی مردان است.
پوشاک، شیوه معاشرت، خلقیات رفتاری، نوع فعالیتها و مشاغل، مسئولیتهای اجتماعی، نقشهای خانوادگی، حتی رنگها و ده ها موضوع دیگر، با صدها و شاید هزاران مصداق ریز و درشت، "جنسیت" متفاوت زن و مرد را می سازند. الگوهای زنانگی و مردانگی را.
بنابر این جنس و جنسیت، دو مقوله متفاوت از یکدیگرند.

جنس را "طبیعت" ساخته، پس بدون مداخله پزشکی یا شاید جهش ژنتیکی (!)، به راحتی قابل تغییر نیست. به تعبیری می توان گفت تفاوتهای جنس، در ذات بیولوژی زن و مرد است.
جنس را قواعد اجتماعی هر جامعه نساخته که بتواند تغییرش بدهد. بنابر این ثابت است.

جنس به تاریخ یا جغرافیا ارتباطی ندارد و در هر تاریخ و هر جغرافیایی تفاوت "جنس" زن و مرد شامل موارد معینی ست.

دایره تفاوتهای "جنس" بسیار کوچک و محدود است.

برخلاف #جنس ، #جنسیت را "فرهنگ" می سازد، بنابر این دامنه بسیار وسیع و متنوعی دارد. #زنانگی و #مردانگی را، جنسیت را، جامعه می سازد و در ذات زن و مرد نیست. بنابر این متغیر و قابل تغییر است.

از تاریخی به تاریخ دیگر و در هر جغرافیایی می تواند متفاوت باشد، هرچند که ممکن است بعضی ارزشها و الگوهای انسانی مشترک جهانی، بعضی از تفاوتهای جنسیت را برایمان چنان "جهانشمول" جلوه دهد,که گمان کنیم "چون همه جای دنیا همین است، پس ذاتی است"! در حالی که چنین نیست.

تا اینجا ما جنس و جنسیت را تعریف کردیم. این تعریف را البته که فمینیست ها نساخته اند! شما چه فمینیست باشید، چه مردسالار، تعریف جنس و جنسیت همین است.
به تفاوتهای زیستی و بیولوژیک متفاوت زن و مرد جنس (sex) می گویند، به الگوهای متفاوتی که زنانگی را از مردانگی متفاوت می کند، جنسیت (gender) می گویند.

ادامه دارد...

#چرا_به_فمینیسم_نیاز_داریم
@WhyWeNeedFeminism