ممالک محروسه ایران

2023-03-22 23:28:04 www.maancentre.com/1678

@qajariranhistory Buka / Bagaimana

2023-03-22 23:27:22 باستان گرایی و تاثیرات آن در عصرقاجار

گفتگوی کیانوش معتقدی پژوهشگر هنر عصر قاجار با پروفسور تورج دریایی


حکومت قاجارها که عمدتا تحت سیطره‌ی سلطنت طولانی‌مدت فتحعلی‌شاه (1250-1212هـ.ق./1834-1797م.) و نتیجه‌ی وی، ناصرالدین‌شاه (1313-1264 هـ.ق./1896-1848م.) قرار داشت، محیط سیاسی نسبتا پایداری ایجاد کرد که برای رشد و تحول برنامه‌های بلندپروازانه‌ی معماری و هنرهای تزئینی، مطلوب و مساعد می‌نمود. در این میان فتحعلی شاه با علاقه ای خاص تلاش کرد تا مشروعیت حکومت خود را در پیوست تاریخی به دوران تمدن‌های باشکوه کهن ایرانی پیوند بزند. چنین مفاهیمی در زمره‌ی تأثیرات چشمگیرِ بسیاری قرار دارند که به درک و فهم غنای حیات فرهنگی عصر قاجار یاری می‌رسانند، علی‌الخصوص که در هنرهای تجسمی نیز نمودار گشته باشند. ورود الهامات و القائات نو در این نوع هنرها، در نتیجه‌ی ورود فناوری‌های جدید و وجود گنجینه‌ای گسترده از مواد تصویری - که همگی تحت نفوذ میراثی سرشار از سنّت دیرینه، پُرنقش‌ونگار و تصویریِ هنرها و صنایع ایرانی بودند - امری مقدور و مهیّا به نظر می‌رسید. ریشه‌ی چنین هنرها و صناعاتی به دوران پیش از اسلام و سلسله‌های هخامنشی، اشکانی و ساسانی - که از قرن ششم پیش از میلاد تا قرن هفتم میلادی سلطنت کردند - بازمی‌گردد. 
شواهد و نمونه‌های باز‌مانده از حوزه‌ی ساخت‌وساز و همچنین تصاویر اقتباس‌شده از میراثِ ایرانِ پیش از اسلام را حتی می‌توان پیش از این، در معماری فتحعلی‌شاه نیز مشاهده کرد. 
یکی از جالب‌ترین و ماندگارترین مصادیق موجود در این دوران، نقش برجسته‌هایی هستند که به تقلید از نمونه‌های دوره‌ی پیش از اسلام بازآفرینی شده‌اند. در این میان، به نظر می‌رسد در دوره قاجار همواره نوعی آگاهی نسبت به گذشته‌ی ساسانی ایران نیز وجود داشت. 
در این گفتگو موضوع بازگشت به عناصر و مفاهیم باستانی در هنر و معماری دوره قاجار در چشم اندار واکاوی ارتباط میان باستانگرایی و ملی گرایی مورد بررسی قرار گرفته است.
فیلم کامل این گفتگو را می توانيد در پست بعدی ملاحظه بفرمایید.
@qajariranhistory Buka / Bagaimana

2023-03-20 23:47:22 فرا رسیدن عید سعید نوروز باستانی و سال نو خورشیدی و توشقان ئیل خجسته تحویل ( سال خرگوش ) بر همگی باشندگان ایران تاریخی و اسطوره ای به ویژه ملت بزرگ ایران خجسته و شاد باد ، امید که سال ۱۴۰۲ با سعادت و بختیاری و پیروزی های بزرگ برای ایران و ایرانیان همراه باشد.

@qajariranhistory Buka / Bagaimana

2023-03-14 17:25:42 کتاب «رضاخان تا رضاشاه: چنگ به وزارت جنگ»، کتاب دومِ زندگینامه رضاشاه پهلوی، به قلم هدایت‌الله بهبودی بزودی منتشر می‌شود.

بهبودی در اثر تازه خود، به بررسی زندگی و کارنامۀ رضاخان پهلوی، سردارسپه فعلی، در دورۀ وزارت جنگ (۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲) پرداخته است. از آنجا که ریشۀ شکل‌پذیری زندگی رضاشاه در دوره وزارت جنگ صورت گرفت، این کتاب زمینه‌های فهم اقدامات بعدی رضاشاه در دوره رئیس‌الوزرایی و سپس پادشاهی را فراهم می‌کند.

در این کتاب جدید، توضیح داده می‌شود که انگلستان پس از کودتای سوم اسفند، قرارداد ۱۹۱۹ را به شکل تازه‌ای به اجرا درآورد؛ «نه به‌دست مستشاران نظامی و مالی انگلوساکسون، بلکه با نقش‌پذیری عامل نظامی کودتای ۱۲۹۹، رضاخان سردارسپه، و از جیب پوده ملت ایران.» نماد این سیاست، در تأسیس ارتش یکپارچه دیده می‌شود؛ اما بنیان‌گذاری سازمان نظامی مستقل و متمرکز، این خواست ضروری و دیرین ایرانیان پس از جنگ‌های ایران و روس، دو روی آشکار و پنهان دارد.

چهره آشکار در تلاش دولت‌های پساکودتا و حمایت مجلس چهارم مشاهده می‌دهد. رجال وطن‌خواه و سیاست‌ورزان استقلال‌طلب، تشکیل قشون متحدالشکل را زمینه رهایی ایران از دخالت‌های انگلیس و شوروی می‌دانستند؛ از این‌رو در تصویب قوانین، اختصاص بودجه، دریافت قرضه، تحدید رفتارهای غیرقانونی رضاخان و هرآنچه که می‌توانست به پایه‌گذاری و گسترش ارتش ملی بینجامد کوشیدند. نیتشان خیر بود.

چهره پنهان این موضوع، کمین انگلیس پشت وزارت جنگ و وزیر زیاده‌خواهش، رضاخان سردارسپه، بود. انگلیس می‌دید که ارتش نوپدید ایران و فرمانده حرف‌شنو آن توان ایفای نقشی را دارد که می‌باید با سرپرستی مستشاران نظامی و وام‌های آن کشور در ایران اجرا میشد: جلوگیری از نفوذ کمونیسم و ایجاد امنیت برای بنگاه‌های اقتصادی انگلیس؛ به‌ویژه شرکت نفت جنوب. از این رو استعداد سفارتخانه خود را صرف هموار کردن مسیر رضاخان سردارسپه برای رسیدن به قدرت بیشتر کرد. نیتشان شر بود.

ایران، سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲ را با یک هدف و دو نیت سپری کرد، اما در آبان ۱۳۰۲، زمانی که رضاخان به رئیس‌الوزرایی ارتقا یافت، روشن شد که نیت شر، نیت خیر را بلعیده است.

https://t.me/qajariranhistory Buka / Bagaimana

2023-03-13 16:05:27 شماره زمستان 1401 فصلنامه دربند منتشر شد.
دومين شماره فصلنامه «دربند» زمستان 1401، با پرونده ويژه در مورد «عباس‌ميرزا و آذربايجان» و با مقالاتی از غلامحسین زرگری‌نژاد و صادق حیدری‌نیا و علیرضا دولتشاهی منتشر شد.
داود دشتبانی صاحب امتیاز و مدیرمسئول دربند در سرمقاله خود با عنوان «سر به راه مملکت باید نهاد به نام نه به ننگ» آورده است: « میهن‌دوستی در دنیای کنونی واقعی‌ترین و محوری‌ترین ارزش جهانشمول و قابل دفاع است. دولت-ملت‌ها در دنیای کنونی تنها ارزش باقیمانده واقعی هستند که مانع از بروز تعارض همه‌گیر و بی‌نظمی و آشوب در جهان می‌شوند و هرگونه تزلزل در نظم کنونی مبتنی بر دولت-ملت بدل به یک کابوس جهانی خواهد شد.» او ادامه داده است: « ایران‌دوستی بیش و پیش از آنکه راه‌حلی سیاسی و سیاستی باشد چارچوبی تمدنی و فرهنگی است. اکنون وظیفه نیروهای ایراندوست دوچندان شده و بایستی با هوشیاری و آمادگی بیشتری روند امور را پی بگیرند. این تلاش باید با درک و شناخت و ملهم از فرهنگ و تمدن ایرانی باشد. برخلاف قول مشهوری که این روزها زبانزد شده است به ننگ و به نامردی نمی‌توان از ایرانیت دفاع کرد. ایرانیت هرگز نمی‌تواند با ننگ و نامردی همراه شود.»
پرونده ويژه اين شماره از دربند شامل مقالات «عباس‌ ميرزا؛ نخستين معمار بناي نظام جديد در ايران معاصر» از دکتر غلامحسين زرگري‌نژاد استاد بازنشسته دانشگاه تهران، «عباس ميرزا و آذربايجان» به قلم صادق حيدري‌نيا، «مکاتيب تاريخي: يک نامه تاريخي از عباس ميرزا نايب السلطنه» به قلم محمد امين رياحي خويي، «وصيت‌نامة منسوب به عباس ميرزا نايب‌السلطنه» از جهانگير قائم‌مقامي و سندی از کوشش عباس میرزا برای نوسازی آموزش در ایران از سمیه حمیدی است.
«نسخه‌اي مهم تا هنوز گمنام از علي منشي تبريزي» از عليرضا دولتشاهي نيز به معرفي يک رساله ناشناخته سياسي از دوره قاجار پرداخته است. «یازده گزارش از کتیبه تندیس کوروش» نوشته جعفر وثوقي و «ايران ما و مطالعات ملت‌شناسي» از دکتر حميدرضا جلائي‌پور ساير مقالات اين شماره از دربند هستند.
«دين مردمان ایرانی‌تبار قفقاز شمالی» به قلم حامد کاظم زاده ايرانشهر به معرفي آیین‌های مردمان این منطقه پرداخته و «تاریخ سازی در جمهوری آذربایجان» به قلم سیدمهدی حسینی تقی‌آباد نيز مقاله‌اي است که به تاریخ‌نگاری دولتی در این همسایه شمالی مي‌پردازد.
«دربند» فصلنامه فرهنگي و تاريخي با تمرکز بر حوزه تمدني و فرهنگي ايران است که به مديرمسئولي و صاحب امتيازي «داود دشتباني» منتشر مي‌شود. پيش از اين دربند به شکل دوماهنامه در سال‌هاي 96 و 97 منتشر شده بود و دوره جديد مجله دربند با همان سياق به شکل فصلنامه منتشر خواهد شد. شماره نخست دوماهنامه دربند به بررسي زندگي و انديشه‌هاي حسين کاظم‌زاده ايرانشهر انديشمند و فعال مطبوعاتي دوران مشروطه اختصاص داشت که با استقبال انديشمندان و مخاطبان روبرو شد. شماره دوم اين نشريه به زندگي و آثار استاد محمدحسين شهريار پرداخت و پرده از تحريف آثار و اشعار اين شاعر بزرگ معاصر توسط جريانات قوم‌گرا برداشت و شماره سوم دوماهنامه دربند با عنوان مسائل ايران به بررسي تحولات حوزه هويت ملي اختصاص داشت و در شماره چهارم نيز پرونده ويژه‌اي درباره آثار و انديشه‌هاي دکتر فرهنگ رجايي استاد علوم سياسي دانشگاه اوتاوا منتشر کرد که با مقالاتي از استادان و دانشجويان دکتري علوم سياسي دانشگاه تهران همراه بود و در مراسمي با حضور خود فرهنگ رجايي در خانه انديشمندان علوم انساني رونمايي شد. فصلنامه دربند در شماره اول دوره جديد خود به موضوع جهان ايراني از پنجشير تا شوشي پرداخت و تحولات افغانستان و قفقاز را بررسي کرد.
علاقمندان براي دريافت اين نشريه مي‌توانند دربند را از کتابفروشی‌های معتبر بخواهند و یا به شماره 09120209871 پيام بدهند. Buka / Bagaimana

2023-03-13 09:52:47 ویژه نامه نشریه دربند با عنوان: "عباس میرزا و آذربایجان." برای تهیه این نشریه با جناب آقای داود دشتبانی به شماره
989120209871+ تماس بگیرید.


https://t.me/qajariranhistory Buka / Bagaimana

2023-03-01 10:40:18 از شمار دو چشم یک تن کم

وز شمار خرد هزاران بیش

درگذشت فیلسوف ایرانشهر و اندیشمند وطن خواه شادروان دکتر سید جواد طباطبایی تسلیت باد، یادش گرامی و راهش پررهرو باد.

https://t.me/qajariranhistory Buka / Bagaimana

2023-02-25 20:24:10 Buka / Bagaimana

2023-02-12 19:50:19 منظره ی دارالخلافه ی طهران (خیابان الماسیه، باب همایون) در روزی برفی - عکاس: عبدالله میرزا قاجار - متعلق به آرشیو موسسه ی اسمیتسونیان
@qajariranhistory Buka / Bagaimana

2023-01-19 21:41:07 درباره بابک میرزا قاجار جعلی
امیر هاشمی مقدم
در روزهای اخیر شخصی که خود را بابک میرزا قاجار و وارث خاندان قاجار معرفی کرده، در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه برخی قرار گرفته است. البته ایشان نخستین بار چند سال پیش مطرح شد. همان موقع دوستان قاجار پژوه در این باره شک و شبهه‌هایی وارد کردند.
چند سالی است در یک گروه تلگرامی به نام «ممالک محروسه ایران» عضوم که اعضایش همگی یا قاجارپژوه هستند یا از نوادگان قاجاری. موضوعاتی هم که در آن گروه مطرح می‌شود تماما مربوط به دوره قاجار است و انصافا از گروه‌هایی است که بار علمی بالایی دارد و همیشه می‌آموزم از اعضایش. همان چند سال پیش که برای نخستین بار نام و تصویر این بابک میرزا نمایش داده شد، هیچ یک از اعضا آنرا جدی نگرفت. چرا؟
از ویژگی‌های خاندان قاجار و بازماندگانش این است که همچنان تا حدود زیادی منسجم بوده، شجره‌نامه داشته و تقریبا همگی شناخته‌شده‌اند. یعنی بر پایه شجره‌نامه مشخص می‌شود که فلان شخص با چند نسل به کدام شاهزاده و شاه قاجاری می‌رسد. بنابراین کسی نمی‌تواند از راه برسد و بگوید من شاهزاده قاجاری‌ام!
در چند روز اخیر که دوباره این بحث تا حدودی داغ شد، «انجمن بین‌المللی خاندان قاجار» وارد گود شد و پس از بررسی کامل موضوع، در بیانیه‌هایی به زبان فارسی و انگلیسی، ادعاهای فرد یادشده را تکذیب کرد و آنرا «تقلبی و بی‌اساس» خواند. در این بیانیه عنوان شده که خاندان قاجار دیگر به دنبال هیچگونه فعالیت سیاسی تحت عنوان قاجار نبوده و اعضایش هیچگونه ادعایی درباره سلطنت و پادشاهی دوباره ندارند.
این بند از بیانیه، مرا یاد زنده‌یاد سلطانعلی قاجار می‌اندازد. او برادرزاده احمدشاه و در واقع واپسین عضو رسمی خاندان قاجار و آخرین رئیس ایل قاجار بود که در سال ۱۳۹۰ در پاریس درگذشت. مصاحبه‌ای یک سال پیش از درگذشتش با تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی داشت که در آنجا عنوان کرد که خاندان قاجار دیگر ادعایی درباره تاج و تخت ندارد (پیشنهاد می‌کنم مصاحبه کامل ایشان را حتما ببینید. من از شنیدن خاطرات و سخنان ایران‌دوستانه‌اش واقعا لذت می‌بردم).
درباره این بابک میرزا قاجار دروغین فعلا در همین حد می‌توانم بگویم که صرفا یک پدیده فردی نیست، بلکه قطعا پشتوانه سیاسی قابل توجهی دارد. دو فرضیه تاکنون درباره این شخص مطرح شده است: نخست، به‌واسطه ارتباطاتی که این شخص با ترکیه و جمهوری آذربایجان دارد، از سوی نهادهای امنیتی این کشورها برای استفاده ابزاری در داخل ایران مطرح شده است. دوم، از سوی مخالفان داخلی و خارجی خاندان پهلوی و برای تقابل با آنها برجسته شده است.
در هر دو صورت، هدایت‌کنندگان این شخص روی گروهی از ترک/آذری‌های ایرانی که مخالف خاندان پهلوی‌اند حساب باز کرده‌اند؛ چرا که این گروه عموما از پهلوی‌ها با این توجیه که پایان‌دهنده حکومت حدودا هزار ساله خاندان‌های ترک بر ایران بودند، نفرت دارند و از سوی دیگر نزدیکی شخص یادشده به کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان هم برای‌شان ارزشمند است.
با توجه به بی‌علاقگی بیشتر ایرانیان به خاندان قاجار، بعید است این شخص یا دیگر اشخاص مشابه بتوانند حتی با پشتوانه‌های قوی، جایگاهی در سطح جامعه ایرانی پیدا کنند.
کانال مقدمه Buka / Bagaimana