اجتماع سیاسی در یک جامعه به نیروی سازمان ها و شیوه‌های عمل سیا | درس گفتارهای علوم سیاسی، روابط بین الملل و اقتصاد سیاسی
اجتماع سیاسی در یک جامعه به نیروی سازمان ها و شیوه‌های عمل سیاسی جامعه بستگی دارد. این نیرو نیز به نوبه خود دامنه پشتیبانی مردم از سازمان ها و شیوه های عمل سیاسی و سطح نهادمندی آنها وابسته است. منظور از دامنه یاد شده اينست که سازمانها و شیوه‌های عمل سیاسی در جامعه یا چه وسعتی فعالیت دارند. اگر تنها یک گروه کوچکِ متشکل از طبقه بالا به سازمان های سیاسی تعلق داشته باشند و این گروه با شیوه عمل های محدودی اعمال سیاست کند، دامنه فعالیت این سازمان محدود است. اما اگر برعکس، بخش بزرگی از جمعیت جامعه از نظر سیاسی سازمان داده شوند و از شیوه عمل های سیاسی پیروی کنند، دامنه سیاست گسترده است. نهادها الگوهای رفتاری پایدار، ارزشمند و تکرار شونده اند. سازمانها و شیوهٔ عمل ها از نظر نهادمندی می‌توانند متفاوت باشند. نهادمند شدن فراگردی است که سازمان ها و شیوه‌های عمل با آن ارزش و ثبات می يابند. سطح نهادمندی هر نظام سیاسی را میتوان با تطبیق پذیری، پیچیدگی، استقلال و انسجام نهادها و شیوه‌های آن نظام تعیین کرد. همچنین سطح نهادمندی هر سازمان یا شیوه عمل ویژه ای را میتوان با تطبیق پذیری، پیچیدگی، استقلال و انسجام آنها اندازه گیری کرد. اگر بتوان این معیارها را تشخیص داد و اندازه گیری کرد، نظام‌های سیاسی را نیز میتوان بر حسب سطح نهادمندی شان با يکديگر مقایسه کرد. همچنين از این طریق می‌شود افزایش و کاهش نهادمندی سازمانها و شیوه عمل های سیاسی را در چارچوب یک نظام سیاسی اندازه گیری کرد.
سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی ساموئل هانتینگتون
