[دنبالۀ متن ] خوب است آقای حجت به جای آن‌که جامۀ ناساز برا | باستان پژوهی
[دنبالۀ متن ]
خوب است آقای حجت به جای آن‌که جامۀ ناساز برای قامت «مسعودیه» سفارش دهند، دلیرانه و صریح به نقد انگاره‌های همکاران خود همت گمارند که مسعودیه را به این روز انداختند. سیدمحمد بهشتی، چهرۀ شناخته‌شدۀ میراث فرهنگی و از استادان «دانشکدۀ میراث»، ازجمله مسببان طرح هتل شدن «عمارت مسعودیه» است. بهشتی بر آن بود که برج میلاد از نفایس است و عمارت مسعودیه نه (هنرنیوز، ۱۳۹۳/۴/۳). پیش‌تر استادان و کارشناسانی چون باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی و شهریار عدل پیشنهادهای مناسب دربارۀ کاربری مسعودیه ارائه کرده‌اند. شیرازی و همکارانش در دهۀ 1370 مسعودیه را با خون دل مرمت کردند. نظرات شیرازی در باب احیاء مسعودیه در جلد پنجم کتابِ دومین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران مکتوب و منتشر شده است. انتقال «دانشکدۀ میراث» یا ایجاد «دانشگاه میراث» در عمارت مسعودیه از پیشنهادهای او نیست؛ لابد به این دلیل که کاربری نامأنوس و سنگینی محسوب می‌شد. شهریار عدل اما به کلی با تأسیس «دانشکدۀ میراث» مخالف بود و می‌گفت در آن سالها چند بار نظرم را با مسببان و متولیان در میان گذاشتم اما اثر نکرد.
پیشنهاد ایجاد «دانشگاه میراث فرهنگی» طرح مجددِ تجربۀ شکست‌خورده و پیش‌تر آزموده‌شده‌ای است. ایدۀ تأسیس دانشگاه ذیلِ دستگاه اجراییِ وزارت میراث فرهنگی معایب دیگری هم دارد. ازجمله این‌که، نهاد وزارت میراث را از حیطۀ اصلی مأموریت و مسؤولیت خود دور می‌کند و بار اضافی بر شانه‌اش می‌نهد. وانگهی، تجربۀ چند دهۀ گذشته نشان می‌دهد که تأسیس دانشگاه‌های موازی و خصوصی و خصولتی بیش از آن‌که به رشد علم و فرهنگ کمک کرده باشد، به هرج‌ومرج دامن زده و آشفته‌بازار شبه‌علم و کاسب‌کاری را تقویت کرده است.
نظریۀ توسعۀ کمّی و درهم‌آمیزی تشکیلات میراث فرهنگی که آقایان حجت، بهشتی و همگنان ایشان مستقیم یا غیرمستقیم در آن دخیل بوده‌اند، اگرچه هنوز به دقت مورد نقد و ارزیابی قرار نگرفته اما به نظر نمی‌رسد چندان مفید به حال میراث کشور بوده باشد. تأسیس دانشگاه میراث فرهنگی نیز می‌تواند در ادامۀ آن نظریه ارزیابی شود. باید پذیرفت دانشگاهی که بناء بر خواست تعدادی مدیر و با یک بخشنامه می‌آید و می‌رود موضوع و موضعی ندارد که خود را حفظ کند. چنین دانشگاهی اگر باز هم برپا شود دوباره تعطیل می‌شود.
شهرام زارع
https://t.me/bastanpazhuhi
