آینده تنشهای ایران و جمهوری آذربایجان فریدون مجلسی: باید از | مطالعات روابط بین الملل
آینده تنشهای ایران و جمهوری آذربایجان
فریدون مجلسی: باید از راهحلهای صلح آمیز حمایت شود
#بخش_اول
وظیفه طبیعی یک کشور بزرگ و مادر در این رابطه مثل ایران در ارتباط با ارمنستان و جمهوری آذربایجان به جای تهدید و جنگ و …، اتفاقا پیشقدم شدن و حمایت از راه حلهای صلح آمیز است. دوستی دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان و توسعه سیاسی و اجتماعی آنها به نفع ایرانِ همسایه است تا بتواند از امکانات و ثروتهای متقابل خود و این کشورهای جدید الاستقلال بهرهمند شود و بهره برساند. نکته بعدی این است که بعد از چهار دهه تجربه باید دولتها متوجه شده باشند که در امور داخلی یکدیگر نه از لحاظ ایدئولوژی و نه از لحاظ سیاسی دخالت نکنند و اجازه دهند که با توسعه اقتصادی و اجتماعی و ارتباطات نزدیکتر ملی مرزها باز شود و رفت و آمدها نیاز به ویزا نداشته باشد و خود مردم بتوانند بهترین و دوستانهترین راهحلها را به اجرا بگذارند و بهرهمند شوند. ایران و جمهوری آذربایجان دو کشور خویشاوند هستند آقای فریدون مجلسی در گفت وگو با خبرنگار شفقنا آینده در پاسخ به این سوال که روابط بین ایران و جمهوری آذربایجان در وضعیتی تنش آلود قرار دارد. در روزهای گذشته شاهد اخراج چند دیپلمات جمهوری آذربایجان از ایران بودیم. این روابط در نهایت به کجا میانجامد؟ اظهار داشت: هر دو طرف باید به این حقیقت اذعان کنند که ایران و جمهوری آذربایجان دو کشور خویشاوند هستند. دو کشوری که طی قرنها در یک قالب مشابه زندگی کرده اند. فرهنگ و سنتهای مشابه وجود دارد، اگر چه ایران کشور مادر محسوب میشود ولی جمهوری آذربایجان حدود دویست سال یک نامادری داشته است. روسیه تغییراتی در آن سنتها به وجود آورده است. جمهوری اسلامی هم نگاه خاصی به وجود آورده است که شاید انتظارات اش از جمهوری آذربایجان پیروی از همین روشها است. نگرانی جمهوری آذربایجان که اصولا بر مبنای سکولاریسم بنا شده است، اجتناب از هر گونه نفوذ مذهب در سیاست است، میشود گفت این میراثی است که از دوران اشغال جمهوری آذربایجان توسط روسیه و بعد شوروی بر جای مانده و برایشان اهمیت دارد. بین دو کشور یک تنشهایی به وجود آمده که باید از آنها اجتناب شود وی با بیان اینکه هر دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان نسبت به یکدیگر تعارفات برادرانه بسیار کردهاند ولی در عمل بین دو کشور یک تنشهایی به وجود آمده که باید از آنها اجتناب شود، تصریح کرد: نکته دوم رابطه ایران با ارمنستان است. آن هم حالت خویشاوندی نسبی دارد ولی حقیقتی دیگری وجود دارد. دو تکه جمهوری آذربایجان یعنی نخجوان و سرزمین اصلی از هم جدا مانده اند و با توجه به خصومتی که بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان وجود دارد و منجر به اشغال بیست درصد از خاک جمهوری آذربایجان شد ، جمهوری آذربایجان ناچار است برای ارتباط با استان نخجوان از ایران بگذرد. نکته دیگر این است که نوعی ناسیونالیسم خام در کشور نو بنیاد جمهوری آذربایجان که به دنبال هویت برای کشور شدن میگردد موجب شده بود کسانی یا احزابی یا نیروهایی در آنجا بلافاصله به فکر این تاریخ سازی و هویت سازی برای خودشان بیفتند و به دنبال این باشند که استانهای آذری زبان ایران را ضمیمه خود کنند، غافل از اینکه این استانها قلب اصلی کشور ایران را تشکیل میدهند و این هم نکتهای است که در کشور ایران نسبت به رفتارهای جمهوری آذربایجان ایجاد نگرانی کرده است که گاهی از حمایت ترکیه هم در این زمینه برخوردار بودند. مردم آذری زبان مایل نیستند خصومتی بین ایران و جمهوری آذربایجان ایجاد شود وی افزود: نکته دیگر این است که با بیکاری و تورم و عدم اشتغال و… برخی از افکار جوانان را در این سوی اَرَس متوجه کرده که چگونه در جمهوری آذربایجان که برخی آن را دُبی دوم مینامند توسعه شدت یافته و اشتغال زیاد شده و یک الگوی جذاب تری را پیش پا گذاشته که برخی را وسوسه میکند.