تاثیر چشمگیر ریتمهای بیولوژیکی وابسته به نور بر سلامت و بقای | کانال اتحاد زیست شناسان
تاثیر چشمگیر ریتمهای بیولوژیکی وابسته به نور بر سلامت و بقای انسان‌ها و جانداران
الگوهای حیات به انسان و سایر موجودات کمک می‌کند که با طبیعت همگام بوده و از سلامت کافی برخوردار باشند. در همین راستا شاخه‌ای از علم زیست‌شناسی به‌نام کرونوبیولوژی متولد شده که به مطالعه‌ی ریتمهای بیولوژیک و به‌طور ویژه، ریتم شبانه‌روزی (circadian rhythm) می‌پردازد و اثر عوامل محیطی وابسته به زمان را بر رویدادها و ساعت‌های بیولوژیک داخل بدن موجودات زنده بررسی می‌کند.
اکثر جانداران پرسلولی دارای یک ساعت زیستی درون بدن خود هستند که به کمک آن فرایندهای حیاتی مانند تولیدمثل را با زمان‌بندی دقیقی انجام می‌دهند و این امر برای بقای بسیاری از جانداران ضروری است. مثالی آشناتر از ساعت زیستی همان ساعت شبانه‌روزی بدن (carcadian clock) بوده که چرخه خواب و بیداری را در انسان و سایر حیوانات تنظیم می‌کند. این سیستم تقریبا تمام فرایندهای زیستی از خواب و گوارش تا متابولیسم و خلق‌و‌خوی افراد را تنظیم می‌کند و محققان هم‌اکنون درحال مطالعه بر روی عوامل محیطی‌ای هستند که می‌تواند این ریتم را در بدن برهم بزند.
محققان دریافته‌اند که ریتمهای شبانه‌روزی توسط گروهی از سلول‌های عصبی هیپوتالاموس با نام "SCN" تنظیم می‌شوند و به‌علت حساسیت این سلول‌ها به نور، با تغییر شدت نور طبیعی محیط، چرخه‌ی خواب و بیداری موجودات را تنظیم می‌کنند. مختل‌شدن عملکرد این سلول‌ها در اثر سفرهای طولانی یا تغییر زمان شیفت کاری می‌تواند گستره وسیعی از بیماری‌های جسمی و روانی را برای افراد به‌همراه داشته‌باشد. از جمله‌ی این مشکلات می‌توان به اختلالات خواب، افسردگی، دیابت و حتی سرطان اشاره کرد.
دانشمندان امیدوارند که با ادامه مسیر این تحقیقات بتوانند روش‌هایی بیابند با کمک آن‌ها سبک زندگی افراد ارتقا پیدا کرده و اختلالات ناشی از برهم خوردن ساعت بدن را برطرف کنند. محققان همچنین در جستجوی راه‌حل‌هایی هستند که آسیب‌های ناشی از نورهای مصنوعی را در طبیعت به حداقل رسانده و موجب پایداری اکوسیستم‌ها شود.
